سید حسن مدرس
حسن مدرس
| زادروز | ۱۲۷۸ق |
|---|---|
| درگذشت | ۲۷ رمضان ۱۳۵۶ق (۱۰ آذر ۱۳۱۶ ه.ش) |
| آرامگاه | ایران، کاشمر |
| محل زندگی | تهران |
| استادان | سید محمد باقر درچه ای، جهانگیر خان قشقایی، سید محمد فشارکی،میرزا حسن شیرازی،شریعت اصفهانی. |
| شاگردان | مهدی الهی قمشه ای، میرزا ابوالحسن شعرانی، سید مرتضی پسندیده، بدیع الزمان فروزانفر |
| نقش‌های برجسته | مجتهد، سیاستمدار. |
| آثار | رساله‌ای در لزوم و عدم لزوم قبض در موقوفه، اصول تشکیلات عدلیه با (همکاری دیگران)، کتابی در باب استصحاب (در علم اصول)، تعلیقه بر کفایه الاصول آخوند خراسانی. |
سید حسن مدرس در سال ۱۲۷۸ق در روستای سرابه (از توابع اصفهان) متولد شد. پدرش سیداسماعیل طباطبائی امور شرعی مردم آن روستا را به عهده داشت. سید حسن بعد از تحصیلات مقدماتی و به منظور ادامه تحصیل علوم دینی، در سال ۱۲۹۸ق نزد جدش سید عبدالباقی، به مدت ۱۳ سال در حوزه علمیه اصفهان مشغول تحصیل شد. مقدمات ادبیات عرب، منطق و بیان را نزد اساتیدی چون میرزا عبدالعلی هرندی آموخت. با ملامحمدکاشی کتاب شرح لمعه در فقه و پس از آن قوانین و فصول را در علم اصول تحصیل کرد. از میرزا جهانگیر خان قشقاییعرفان و فلسفه آموخت. [۱] در درس سید محمد باقر درچه‌ای و شیخ مرتضی ریزی شرکت کرد و به درجه اجتهاد رسید.[۲]
در شعبان ۱۳۱۱ق وارد نجف و با شیخ حسنعلی نخودکی اصفهانی هم حجره شد.[۳] در درس سید محمد فشارکی و شریعت اصفهانی شرکت نمود و درس‌های خود را با سید ابوالحسن اصفهانی و سید علی کازرونی مباحثه می‌کرد. مدرس به هنگام اقامت در نجف روزهای پنجشنبه و جمعه هر هفته کار کرده، درآمد آن را در پنج روز دیگر مصرف می‌کرد.[۴] پس از هفت سال اقامت در نجف و تأیید مقام اجتهاد او از سوی علمای نجف در سال ۱۳۱۸ق (در چهل سالگی) به اصفهان بازگشت.[۵]
مدرس پس از بازگشت به اصفهان، صبح‌ها در مدرسه جده کوچک،فقه و اصول و عصرها در مدرسه جده بزرگ، منطق و شرح منظومه و در روزهای پنجشنبه نهج البلاغه را تدریس می‌کرد.[۸] با ورود به تهراندرس خود را در ایوان زیر ساعت در مدرسه سپهسالار آغاز کرد. وی در (۲۷ تیرماه ۱۳۰۴ش) تولیت این مدرسه را به عهده گرفت و برای اولین بار طرح امتحان طلاب را به مرحله اجرا درآورد و به منظور حسن اداره این مدرسه، نظام‌نامه‌ای تدوین کرد و امور تحصیلی طلاب را مورد رسیدگی قرار داد و سعی در احیا و آبادانی روستاها و مغازه‌های موقوفه مدرسه کرد.
